ΓΕΝΙΚΑ
Mε τον όρο αμνησιακή αφασία εννοούμε τις δυσχέρειες ή και την αδυναμία του ασθενή να βρει μια λέξη κατά την εκπομπή του προφορικού λόγου. Ο συγκεκριμένος ασθενής παραπονείται σχεδόν συνεχώς ότι δεν μπορεί να θυμηθεί κάποια λέξη, είτε κατά τη συνομιλία, είτε ακόμα και σκεπτόμενος κάτι. Για το λόγο αυτό θεωρήθηκε ότι επρόκειτο για απώλεια μνήμης, αλλά στη συνέχεια όμως φάνηκε ότι δεν πρόκειται για απώλεια μνήμης αλλά για διαταραχή κάποιων μηχανισμών στο επίπεδο του συνόλου της διαδικασίας του λόγου, οι οποίοι απαγορεύουν ανάλογους συνδυασμούς στην εύρεση και προφορά κάποιας λέξης.
Οι μηχανισμοί αυτοί σίγουρα είναι στα πλαίσια της εγκεφαλικής λειτουργίας, αλλά οι παράγοντες που επηρεάζουν αυτούς τους μηχανισμούς είναι δυνατόν να είναι είτε ενδογενείς, δηλαδή κάποια βλάβη με συγκεκριμένο εντοπισμό, είτε και εξωγενείς, κάποια ψυχικής φύσεως φόρτιση.
Στην κλινική πρακτική η αμνησιακή αφασία ουσιαστικά δεν υπάρχει, με την έννοια ότι η έλλειψη λέξης παρατηρείται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις στην αφασιολογία, ως μία συγκεκριμένη δυσχέρεια στα πλαίσια συνόλου δυσχερειών.
Αλλά και εδώ η έλλειψη λέξης δεν είναι μία ανεξάρτητη ή αυτοτελής παθολογία, αλλά προέρχεται από βλάβη συγκεκριμένων μηχανισμών του λόγου, γεγονός που την καθιστά δευτερεύον ή συνοδό σύμπτωμα.
Πριν κάποια χρόνια είδαμε μία γυναίκα 57 ετών, η οποία παραπονείτο ότι είχε έλλειψη λέξης, λέγοντας ότι δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να βρει κάποια λέξη, που χρειάζεται κατά τη διάρκεια της συνομιλία της.
Βέβαια αυτές οι δυσκολίες δεν την ενοχλούσαν πολύ, παρ’ ότι η εργασία της απαιτούσε συνομιλία, αλλά τελικά μετά από μία ξαφνική επιληπτική κρίση και μετά από κάποιες ανάλογες εξετάσεις βρέθηκε ότι υπήρχε ένα μηνιγγίωμα στον μετωπιαίο λοβό του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου.
Στη συνέχεια και μετά από την αφαίρεσή του δεν υπήρχαν τα προηγούμενα συμπτώματα, σε επίπεδο έλλειψης λέξης. Ο εντοπισμός του συγκεκριμένου μηνιγγιώματος, στις μέσες και πρόσθιες περιοχές του μετωπιαίου λοβού (46) δικαιολογεί πλήρως την έλλειψη λέξεων και βέβαια αποκλείει την αμνησία.
Αυτό που θα θέλαμε να τονίσουμε, όσον αφορά την λεγόμενη αμνησιακή αφασία, είναι ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει με την έννοια της απώλειας της μνήμης, αλλά εμφανίζεται με αυτή την εικόνα σε πολλές άλλες περιπτώσεις εγκεφαλικής βλάβης.